W wyroku orzekającym rozwód sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnym małoletnim dzieckiem obojga małżonków i kontaktach rodziców z dzieckiem oraz orzeka, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka.
Obowiązek alimentacyjny orzekany w sprawie o rozwód dotyczy małoletniego dziecka, które nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać. Obowiązek taki obciąża rodziców, chyba że dziecko posiada dochody z majątku, z którego może pokryć koszty utrzymania i wychowania. Nie oznacza to jednak, że w związku z koniecznością pokrywania takich wydatków majątek dziecka może ulec uszczupleniu.
Obowiązek alimentacyjny względem dziecka jest najsilniejszym obowiązkiem, ponieważ dziecko ma prawo do równej z rodzicami stopy życiowej, niezależnie od tego, czy żyją z nimi wspólnie, czy też oddzielnie.
Obowiązek alimentacyjny względem dziecka nie jest ograniczony terminem, a w szczególności nie jest ograniczony osiągnieciem przez dziecko pełnoletności albo 24 roku życia czy stopnia wykształcenia. Powodem dla którego obowiązek trwa lub ustaje jest to czy dziecko jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Obowiązek alimentacyjny względem pełnoletniego dziecka zależy od tego czy osobiste zdolności i cechy charakteru dziecka pełnoletniego pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie przez nie kształcenia.
Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.
Usprawiedliwione potrzeby nie zostały zdefiniowane, ale należy przez nie rozumieć typowe okoliczności usprawiedliwione potrzebami uprawnionego związane z utrzymaniem mieszkania, wyżywieniem, nabywaniem odzieży, leczeniem, higieną osobistą, zainteresowaniami kulturalno-społecznymi. Zakresu świadczeń alimentacyjnych nie determinują potrzeby "nieusprawiedliwione", w tym luksusowe. Przykładowo wskazuje się na sytuacje, w których "uprawniony żąda wysokich alimentów, argumentując, że mają one na celu umożliwienie odbycia licznych podróży czy też nauki kolejnego języka obcego albo realizację hobby". Jednakże każdorazowo należy brać pod uwagę równą stopę życia z rodzicami, wobec tego każda sytuacja będzie rozpoznawana indywidualnie.
Zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego należy rozumieć jako zarobki i dochody, jakie osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy należytym wykorzystaniu swoich zdolności. Gdy zobowiązanym jest pracownik, wówczas ocenie podlega jego wynagrodzenie zasadnicze, premie i dodatki oraz inne wypłaty jak nagrody, świadczenia z funduszu socjalnego, wynagrodzenia za projekty wynalazcze. Gdy zobowiązany prowadzi działalność gospodarczą, wówczas należy brać pod uwagę wszelkie dochody jakie uzyskuje z umów zlecenia o dzieło czy innych.
Usprawiedliwione możliwości zarobkowe i majątkowe oceniane są na chwile wydawania orzeczenia o alimentach.
Z uwagi na to, że na wysokość alimentów mają wpływ również inne zobowiązania uprawnionego do płacenia alimentów, dlatego Sąd bada sytuację materialną i możliwości zarobkowe zobowiązanego uwzględniając w tym również jego zobowiązania względem innych uprawnionych, przykładowo dzieci z inne związku.
Sąd wielokrotnie zwracał uwagę, że na wysokość alimentów nie mogą mieć wpływu obciążające pozwanego w sprawie sądowej koszty sądowe i koszty procesu. Także zadłużenie bankowe pozwanego nie może powodować ograniczenia należnych małoletniemu dziecku, środków utrzymania i wychowania. Osoba, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, musi się z tym liczyć przy podejmowaniu wydatków na zakup mebli, telewizora, lodówki itp. i ich wysokość planować stosownie do posiadanych możliwości z uwzględnieniem wspomnianego obowiązku alimentacyjnego.
W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego, tj. można żądać podwyższenia lub obniżenia alimentów.
Zmiana stosunków rozumiana jest jako zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego do alimentów lub istotne zmniejszenie albo ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do płacenia alimentów, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga zmiany.
Nie każda zmiana w zakresie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego uzasadnia korektę kwoty orzeczonych alimentów. Zmiana musi być istotna. To, czy określona zmiana jest istotna, może zależeć m.in. od tego, kiedy po raz ostatni nastąpiło określenie okoliczności i wysokości alimentów, czyli ustalenia potrzeb uprawnionego czy możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego, jaki był dotychczas określony zakres świadczeń alimentacyjnych oraz jaka była i jest obecnie sytuacja zarobkowa i majątkowa zobowiązanego. Dodatkowo, aby nastąpiło podwyższenie lub obniżenie alimentów, to taka zmiana musi mieć charakter trwały.